De jaren van de Tweede Wereldoorlog liggen nu een mensenleeftijd achter ons. Onder degenen die deze oorlog ternauwernood overleefden zijn er die een mensenleeftijd nodig hadden om zich te bevrijden. Bepaalde delen van hun leven bleven jarenlang verboden terrein- mijnenvelden van herinneringen, die nu pas weer betreden, voetje voor voetje verkend en opgetekend kunnen worden.Dat kost nog steeds zweet en tranen en ook de lezers ontkomen daar niet aan - al is het verhaal nog zo vaak verteld: het kamp, de executieplaats en de steengroeve; de eindeloze appels en de eindeloze transporten; maar ook: wat daarvoor gebeurde en daarna.De schrijver Hellema doet ons in dit eerste boek van zijn hand een verslag van zijn ervaringen in die vijf gruwelijke jaren - en van de veertig die het kostte om de vijf 'duizendjarige' te verwerken. Het resultaat is een grimmig verhaal, vervat in een handvol kristallen die de late ontplooiing van een schrijverschap aankondigen.